In de rubriek 'Onderwijsvernieuwers' gaan we in gesprek met mensen die werken aan het onderwijs van de toekomst. Met welke vernieuwende visie dragen zij hun steentje bij om het onderwijs toekomstbestendig te maken? Staat er in de toekomst nog altijd een leerkracht voor de klas? Hoe ga je om met de verandering van een schoolorganisatie? En welk effect heeft dat op het team? Stuk voor stuk inspirerende verhalen uit de praktijk om samen te bouwen aan het onderwijs van de toekomst. Doe je mee?

 

De baan van je leven

Vrijdagochtend tien uur, mijn telefoon gaat af. ‘Pamely’ verschijnt er op mijn scherm. Ze nodigt me uit om mee te gaan naar IKC IJsselmonde voor een interview met directeur Lieke Thomassen over Anders Organiseren. Allemaal termen waarvan ik niet precies weet wat ze betekenen, daarom des te interessanter om met haar mee te gaan. Want ja we kunnen wel boeiende blogs schrijven en vette video’s maken, maar weten voor wie en wat je het doet is de basis. Als het om het onderwijs gaat mag je mij gewoon een leek noemen. Ik heb geen achtergrond in de onderwijssector. En om heel eerlijk te zijn, als iemand mij vraagt of ik ooit voor de klas zou willen staan dan is mijn antwoord: mij niet bellen. Precies dat zorgt ervoor dat mijn voelsprieten aan gaan als ik met mensen in gesprek ben die wel werkzaam zijn in het onderwijs. Waarom maken zij wél vrijwillig 😉 die keuze en wat maakt het beroep van leraar tot de baan van hun leven?

 

Samen bouwen aan het onderwijs van de toekomst

Het afgelopen jaar ben ik op verschillende scholen op bezoek geweest. De klaslokalen herinneren je aan vroeger, maar tegelijkertijd is er ook veel veranderd. Zo zijn de meeste schoolborden vervangen door digiborden en het toch-niet-zo-gezonde kaasbroodje is niet meer verkrijgbaar bij de schoolkantines. Naast het effect van de technologisering is er iets anders wat me vooral is bijgebleven waar ik me tot een jaar geleden niet bewust van was. De verschillende manieren van onderwijs per school: Montessori, Dalton, Jenaplan, Agora onderwijs… Die verschillende perspectieven vanuit waar men wil bijdragen aan de ontwikkeling van het kind, hoe dit invulling krijgt in de praktijk en hoe er wordt gedacht en gewerkt vanuit nieuwe invalshoeken. Welke duurzame toekomstvisies voor het onderwijs er leven en misschien nog wel de meest waardevolle: hoe gepassioneerd de mensen zijn die - vanuit diverse rollen - zich inzetten voor het onderwijs.

 

"Alle mensen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van kinderen vinden elkaar hier" 

 

Lesgeven aan 100 leerlingen tegelijk? Hoe dan!

Nog geen week later loop ik samen met mijn collega Pamely het IKC IJsselmonde binnen. “Wat een mooie school”, zeg ik tegen Pamely die me gelijk vertelt: “nou dit noemen we dus geen school, maar een IKC”. IKC staat voor Integraal Kindcentrum. Een Integraal Kind Centrum is een plek waar kinderopvang, onderwijs en buitenschoolse opvang intensief samenwerken in het belang van de ontwikkeling van kinderen. Lieke is de directeur van IKC IJsselmonde en neemt ons mee door het gebouw. Het eerste wat me opvalt is dat ik geen klaslokalen zie zoals ik vroeger had met klassikaal onderwijs. In plaats daarvan werken ze hier met unitonderwijs. Het ziet eruit als één grote openbare ruimte ingericht als ‘leerplein’ met daarin weer verschillende subruimten. Units bestaan uit basisgroepen met leerlingen van verschillende leeftijdsgroepen. Kinderen van verschillende leeftijden en met verschillende talenten en eigenschappen werken samen. Leerlingen leren meer van elkaar, ervaren meer autonomie en krijgen meer eigenaarschap over hun eigen leerproces. “Op één zo’n leerplein zitten ongeveer 100 leerlingen”, vertelt Lieke ons. “Zo’n grote groep kinderen voor jezelf? Hoe doe je dat?”, vraag ik nogal verbaasd. Ze legt uit dat werken op IKC IJsselmonde betekent dat je niet alleen werkt op een leerplein, maar samen met een team. Onderlinge communicatie en het samenwerken is hier dus enorm belangrijk. Het samenwerken zorgt er ook voor dat je niet alleen de verantwoordelijkheid hoeft te dragen voor een groep én als organisatie flexibeler kan omgaan bij uitval van leekrachten. “Wij zijn hiermee begonnen vanuit visie. En vanuit de meerwaarde zien in de verschillende disciplines in de ontwikkeling van kinderen, want iedereen kijkt met een andere blik en een andere invalshoek. Dat samen maakt het complete beeld van de ontwikkeling van kinderen, daar zie ik echt een meerwaarde in. Dat we daardoor flexibeler zijn als team is mooi meegenomen, maar dat is nooit het uitgangspunt geweest aan de voorkant.”

 

Benieuwd welke elementen Lieke en haar collega’s nog meer inzetten om anders te organiseren in het onderwijs? Haar hele verhaal bekijk je in onderstaande video.

Anders Organiseren in het onderwijs

Unitonderwijs is één van de elementen die op het IKC IJsselmonde wordt ingezet onder het mom van ‘Anders Organiseren’. Steeds meer scholen organiseren zich anders dan het traditionele onderwijssysteem. Unitonderwijs is daar een voorbeeld van maar er zijn ook nog andere vormen zoals werken met gemengde leeftijdsgroepen, multidisciplinaire teams of flexibele onderwijstijden. Ikzelf vond het heel verfrissend om deze - voor mij tot nu toe onbekende - andere vorm van onderwijsorganisatie in de praktijk te zien. Ik durf zelfs wel te zeggen dat ik het als een potentiele onderwijsplek zou zien voor mijn toekomstige kinderen. Het zien van de verschillen per kind en daar juist op inspelen zodat ieder kind zich op zijn of haar manier het beste kan ontwikkelen spreekt mij wel aan. Bovendien zijn 21e eeuwse vaardigheden essentieel bij een goede voorbereiding op het voortgezet onderwijs en sluiten ze beter aan bij de nieuwe beroepen van tegenwoordig. Want laten we even eerlijk zijn: hoeveel van wat je vroeger op school hebt geleerd werkt ook echt zo in de grotemensenwereld?